1936-1940. A represión no Partido Xudicial de Ribadeo

O desaparecido Partido Xudicial de Ribadeo estaba formado polos concellos de Ribadeo, Barreiros, Trabada, Vilaodriz e Vilameá. Estes dous últimos constitúen o actual concello de A Pontenova.

O 19 de xullo do ano 1936 os Carabineiros de Ribadeo, baixo o mando do capitán Rafael Pérez Aleixandre, apoiaron con lealdade ao goberno da República. O día 22, partiu de Lugo unha columna da Garda Civil para tomar o control da vila. Deteñen a varios dirixentes da esquerda. Entre eles ao deputado natural de Vilaodriz José María Díaz y Díaz Villamil, que se atopaba agochado na vila e que era considerado polos falanxistas un dos principais revolucionarios da provincia. Tanto Villamil como o capitán Pérez Aleixandre serían fusilados con posterioridade na cidade de Lugo. A mesma columna da Garda Civil dirixiuse o día 23 á Pontenova para acabar coa resistencia dos mineiros e dos militantes da UGT e da CNT.

A partir do mes de xullo do 36 empezaron as accións represivas contra os elementos afíns a causa republicana. Os primeiros en ser vítimas da represión foron os representantes políticos, deste xeito foron procesados os seguintes:

No período de 1936 a 1940 foron detidos un total de 159 persoas pola súa condición política nos concellos do Partido Xudicial. Apareceron mortos rexistrados como "causas non especificadas": en Ribadeo, 109 persoas, en Barreiros, 12 e na Pontenova, 12. Non quere dicir que todos foran vítimas da represión, poda que algún fose un erro no rexistro máis as cifras son moito máis elevadas que as do ano 1935. Tamén teriamos que engadir unha serie de vítimas anónimas que non figuran en ningún rexistro e que se descoñece o seu número.

As novas alcaldías dentro do Partido Xudicial formáronse nun principio con Monárquicos, xentes de Calvo-Sotelo, da dereita tradicionalista e poucos falanxistas. Aínda que co paso do tempo, a maioría dos edis acabaron militando na Falanxe. Os datos das xestoras municipais dos concellos do Partido Xudicial son públicas, pero eu non vou citar ningún nome porque os fillos daqueles falanxistas meréceme un respecto. Prefiro reivindicar a memoria dos heroes que defenderon a causa republicana na comarca.

Bibliografía:
SOUTO BLANCO, MARÍA JESÚS. "Los apoyos al régimen de franquista en la provincia de Lugo (1936-1940)"
SOUTO BLANCO, MARÍA JESÚS. "La represión franquista en la provincia de Lugo (1936-1940)"
FERNÁNDEZ, CARLOS. "El alzamiento de 1936 en Galicia"
.